“Het kan stil zijn rondom je, maar daarom is het nog niet stil in je hoofd”

Stel je voor dat de tijd heel even stil staat. Dat we vertragen en verstillen, en een namiddag en een avond heel bewust omgaan met stilte. Dat is wat Vormingplus wil doen op 24 oktober en rond het Kortrijkse Begijnhofpark. In een aantal locaties rond het park kan je terecht voor workshops, lezingen, meditatie en zelfs een stiltecaravan. Je kan die dag in groep en individueel stilte beleven. De dag van de stilte is niet het enige initiatief van Vormingplus met stilte als thema. Stafmedewerker Conny Vercaigne licht toe.

Waarom werkt Vormingplus rond het thema stilte?

Met de stiltewerking wil Vormingplus een signaal geven: onze samenleving heeft nood aan stilte en verstilling. Teveel mensen kunnen niet meer mee in de ratrace van onze samenleving. De cijfers over burn-out zijn hoog, te hoog. Zij geven aan dat er iets schort aan ons maatschappelijk systeem. Vormingplus biedt al jaren vorming aan om te leren omgaan met stress en dat is zinvol. Stress kan zelfs positief zijn, als die gedoseerd is. Maar elke dag op een maatschappelijke rollercoaster worden geplaatst, is niet bepaald doseren.

Hoe moeten we ‘stilte’ begrijpen? Gaat het enkel over geluid?

Stilte gaat veel verder dan akoestische stilte. Absolute stilte is trouwens niet te verdragen. En het kan stil zijn rondom je, maar daarom is het nog niet stil in je hoofd. Waerbeke vzw promoot al jaren stilte in Vlaanderen en koppelt stilte aan rust en ruimte. Dat komt heel erg in de buurt van onze invulling van stilte. Het gaat om stilvallen, rust kunnen ervaren, minder prikkels om je heen en een gevoel van ruimte te hebben, fysiek en mentaal. Vergelijk het met een emmer. Als je die volledig vult, dan kun je er niets meer meedoen. Verplaats die emmer en hij loopt over. Je moet wat ruimte laten en die ruimte heb je als mens ook nodig. Wat stilte, wat rust, wat leegte.

Wat beoog je met de stiltedag?

Met de stiltedag willen we als het ware Kortrijk bezetten met stilte en zeer laagdrempelig mensen de kans geven om even uit de ratrace en in de stilte te stappen. We willen duidelijk maken dat er zoveel verschillende manieren zijn om stilte te beleven, in een wandeling, door het stappen van een labyrint, in een meditatie, via verstillende klank, via verstild bewegen, Taichi. We leven in een maatschappij die zo constant mensen overprikkelt, dat stilte en stilvallen soms onwennig voelt. Dat is zonde. Daarom hopen we Kortrijk voor één dag om te toveren tot een oase van stilte.

Wat ben je nog van plan dit jaar rond stilte?

Naast de stiltedag, plannen we nog heel wat activiteiten rond stilte. In de zomer hebben we drie gesprekken over stilte. Kunstenares Els Vermandere en pelgrim Sebastien de Fooz waren al te gast. Op 24 augustus hebben we nog Philippe Vandevorst te gast in Heule. We laten ons inspireren door hun stilte en hun zoektocht naar stilte. Daarnaast hebben we een aantal stiltewandelingen. Weten dat je niet alleen bent in je zoektocht naar stilte, rust en ruimte is vaak een verademing. Daarom starten we volgend voorjaar terug een traject met een stiltegroep op. Samen met anderen kijken we daarin hoe we stilte vorm kunnen geven in het vaak hectische leven van elke dag.

Hoe beleef je zelf stilte?

Ik heb het geluk te wonen in de Vlaamse Ardennen, waar het nog stil is. Wakker worden met het gezang van vogels, het ruisende geluid van populieren. Dat is puur genieten. Het zijn geluiden die de stilte niet verstoren. Gek want stilte en geluid worden vaak als contradicties gezien. Voor mij echter niet. Ik gebruik net klank om mensen bij hun stilte te brengen. Door het zingen van zachte klanken en mantra’s, door mensen te laten ontspannen met klank, ervaren mensen dat klank trilling is. Je luistert niet meer naar klank, je ervaart klank. En alle klank spruit voort uit stilte en keert terug naar de stilte. Het is die stilte die de dirigent nog even vasthoudt na de laatste noot.

Vormingplus heeft een stiltecaravan, wat wil je daar mee doen?

De stiltecaravan willen we op verschillende publieke plaatsen zetten. We nodigen mensen uit om een kort moment in de stilte te gaan en te kijken wat het hen doet. Tevens willen we met het plaatsen van de stiltecaravan stilte fysiek een plaats geven. Dat is ook meteen een oproep naar steden: geef ruimte aan stilte in de stad, creëer stilteplekken in de publieke ruimte. Het zou een mooie variant zijn op Earth Hour, een wereldwijde actie van het Wereldnatuurfonds waarbij op één moment een uur lang alle lichten worden gedoofd. Heel wat Belgische steden doen daar intussen aan mee. Misschien kunnen we ook eens een uur lang alle lawaai doven.