Heb jij kapotte spullen? Een apparaat dat foutmeldingen geeft? Valt er iets te lijmen? Wat doe je met een gammele stoel, met een stofzuiger die zelf wegkwijnt onder een laag stof? Een wollen trui met gaatjes. Weggooien? Mooi niet! Repair Café wil verandering brengen in de wegwerpmentaliteit van de samenleving van vandaag. In deze tekst reflecteert stagiair Gilles Vanhaverbeke (Vives – opleiding sociaal-cultureel werk) over zijn stage rond repair cafés en kwetsbare groepen.

Misschien ken je het concept en ben je al eens naar een Repair Café gegaan? Repair Cafés, naar een idee van Martine Postma, zagen het licht in Nederland in 2009. De eerste editie, die plaatsvond op 18 oktober 2009 was een groot succes en motiveerde Postma om de stichting Repair Café International op te richten. Sinds 2011 ondersteunt deze stichting vrijwilligers van Repair Cafés op een professionele manier.

Als stagiair bij Vormingplus MZW wilde ik een project opstarten rond een duurzaam en inclusief Repair Café. In het begin van mijn stageperiode kwam ik dan ook met tal van vragen te zitten zoals ‘Wat is duurzaamheid?’, ‘Wat is inclusief?’ en ‘Wat is het nut van een Repair Café?’. Centraal stond voor mij de kwestie hoe een Repair Café – als instrument uit de wereld van de transitie – een nieuw antwoord kan bieden op verborgen en zichtbare noden van kansengroepen? En kunnen we tegelijk mensen bewust maken van hun consumptiegedrag, de wegwerpmaatschappij en de ecologische waarde van producten?

Duurzaam? Inclusief?

Ik vertrok dus vanuit de ambitie om een duurzaam en inclusief Repair Café op te richten in Harelbeke. Met duurzaam bedoel ik in eerste instantie dat het Repair Café moet kunnen blijven bestaan nadat mijn stage is afgerond. Maar duurzaam betekent ook dat de kennis, die rond het herstellen van spullen wordt opgebouwd, ook wordt doorgegeven, zodat bezoekers leren hoe ze hun spullen kunnen herstellen of alleszins een analyse kunnen maken van het kapotte toestel.

Met het inclusief aspect doel ik op de deelname van kansengroepen. Repair Cafés worden nu hoofdzakelijk bezocht door de middenklasse. Terwijl het een concept is waar zeker ook kwetsbare mensen baat bij hebben. In Harelbeke wil ik mensen in kansarmoede zodanig betrekken bij het Repair Café zodat ze niet alleen deelnemen, maar ook zelf hersteller kunnen worden in het Repair Café.

Een Repair Café is een bijeenkomst waarbij bezoekers in contact komen met vrijwillige deskundigen die de kapotte spullen van de bezoekers proberen te herstellen. Repair Cafés zijn een antwoord op de wegwerpmaatschappij en willen tegelijk kennis over het herstellen van spullen bijbrengen. Het is belangrijk dat bezoekers leren dat kapotte spullen vaak nog kunnen worden hersteld, dat de levensduur van een toestel kan worden verlengd en dat hij dit in veel gevallen zelf kunnen doen. Wat er wordt hersteld hang af van de aanwezige deskundigen: van fietsen tot stofzuigers, van kleren tot computers.

Repair Cafés willen niet de concurrentie aangaan met professionele reparateurs. Alle vervangstukken moeten ook worden aangekocht door de bezoeker. Vrijwilligers kunnen niet altijd alles herstellen en verwijzen in dat geval door naar professionele reparateurs.

 

Waarom zijn er Repair Cafés?

Door kapotte spullen te herstellen verklein je de afvalberg en bespaar je op de grondstoffen waaruit de nieuwe toestellen worden vervaardigd. Ook de portefeuille van de bezoekers wordt gespaard: je betaalt namelijk alleen het noodzakelijke vervangonderdeel, het advies van de deskundige is gratis én je vermijdt een dure herstelling of een verplichte nieuwe aankoop.

Daarnaast wil een Repair Café ook de sociale cohesie op lokaal vlak bevorderen. Je leert nieuwe vaardigheden of ontdekt verborgen talenten bij jezelf.

Voor wie zijn die Repair Cafés?

Repair Cafés zijn er voor iedereen. Leeftijd, geslacht, inkomen, opleiding, beroep en opleiding zijn factoren die van geen belang zijn in een Repair Café. Het is een open plaats waar je elkaar mag ontmoeten en leren hoe je kapotte spullen kan herstellen. Neem dus gewoon iets mee waarvan je wilt dat het hersteld wordt.

Vrijwilligers

Alle vrijwilligers zijn welkom bij een Repair Café. Of je nu over herstelvaardigheden beschikt of niet, dat maakt niet uit: om een Repair Café draaiende te houden zijn namelijk vrijwilligers met diverse talenten nodig: handige Harry’s en Harriëtes om de kapotte toestellen te herstellen. Maar een Repair Café mag ook een gezellige boel zijn: daarom zijn vrijwilligers die de bar willen bemannen van harte welkom. De onthaalvrijwilligers aan de inkom zijn het eerste aanspreekpunt voor de bezoekers en zorgen voor het vlotte verloop van het Repair Café. Zij maken ook een eerste analyse van de kapotte spullen, om te weten of het toestel herstelbaar is of niet.

Gilles Vanhaverbeke

In Midden- en Zuid-West-Vlaanderen zijn verschillende groepen actief rond Repair Cafés.
Volg Vormingplus MZW op Facebook om op de hoogte te blijven van hun bijeenkomsten.

Meer info: www.repaircafe.org